9 พฤษภาคม วันพืชมงคล
9 พฤษภาคม วันพืชมงคล
เป็นวันที่กำหนดให้มีพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญเพื่อเสริมสร้างขวัญและกำลังใจให้กับเกษตรกรของชาติ
“วันพืชมงคลและพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ”
วันพืชมงคลในปีนี้ตรงกับวันศุกร์ที่ 9 พฤษภาคม 2568 ตรงกับวันขึ้น 13 ค่ำ เดือน 6 พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เป็นพระราชพิธีโบราณที่มีมาแต่ครั้งกรุงสุโขทัยเป็นราชธานีและได้สืบทอดต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน เพื่อความเป็นสิริมงคล บำรุงขวัญ และกำลังใจให้แก่เกษตรกร โดยมีพระราชพิธี 2 พิธีรวมกัน ได้แก่ พระราชพิธีพืชมงคลเป็นพิธีสงฆ์ ซึ่งประกอบพระราชพิธีวันแรกในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม และ พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ซึ่งเป็นพิธีพราหมณ์ โดยจะประกอบพระราชพิธี ณ มณฑลพิธีสนามหลวงในวันรุ่งขึ้น
พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ถือเอาฤกษ์ยามอันเป็นอุดมฤกษ์ตามตำราโหราศาสตร์ ในวันขึ้นแรมระหว่างเดือน 6 ตามจันทรคติ เนื่องจากเป็นช่วงที่เริ่มเข้าสู่ฤดูฝนซึ่งเป็นเวลาเหมาะสมแก่การทำเกษตรกรรม โดยเฉพาะการทำนาเพาะปลูกข้าวอันเป็นอาชีพหลักของคนไทยมาแต่โบราณ เมื่อโหรหลวงคำนวณวันอุดมมงคลฤกษ์แล้ว สำนักพระราชวังจะลงพิมพ์ในปฏิทินหลวงที่พระราชทานในวันปีใหม่ทุกปี โดยกำหนดว่าวันใดเหมาะสมที่จะดำเนินการพระราชพิธีพืชมงคล วันใดเป็นพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ โดยถือเป็นวันสำคัญของชาติ ซึ่งคณะรัฐมนตรีได้มีมติให้วันพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญเป็นวันหยุดราชการและประกาศให้มีการประดับธงชาติตามสถานที่ราชการและบ้านเรือนที่อยู่อาศัย
ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญเริ่มขึ้นตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 มีเจ้าพระยาพลเทพเป็นผู้แทนพระองค์ คู่กันกับการยืนชิงช้า จนถึงสมัยรัชกาลที่ 3 ให้ถือว่าผู้ใดยืนชิงช้าผู้นั้นเป็นผู้แรกนา ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 4 ทรงโปรดเกล้าฯ ให้มีพิธีสงฆ์เพิ่มขึ้น เพื่อเป็นสิริมงคลแก่พืชพันธุ์ธัญญาหารที่นำมาตั้งในมณฑลพิธีก่อนจะนำไปไถหว่าน ในพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ จึงเรียกรวมกันว่า พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญนับตั้งแต่นั้นมา
พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ได้รับการฟื้นฟูขึ้นในสมัยรัชกาลพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พุทธศักราช 2503 เลขาธิการพระราชวังรับบรมราชโองการเหนือเกล้าเหนือกระหม่อมสั่งว่าพระราชพิธีพืชมงคลแต่เดิมจัดเป็นการพระราชพิธี 2 วัน แล้วได้ระงับไปคงไว้แต่รัฐพิธีพืชมงคล รัฐบาลจึงสนองพระราชดำริให้จัดพระราชพิธีพืชมงคลและรัฐพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เพื่อรักษาราชประเพณีอันเป็นมิ่งขวัญของชาวไทยและการเกษตรสืบไป สำนักพระราชวังและกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จึงได้กำหนดการพระราชพิธีพืชมงคลและรัฐพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ตั้งแต่พุทธศักราช 2503 เป็นต้นมา
จนกระทั่งถึงปีพุทธศักราช 2506 จึงเปลี่ยนชื่อเป็นพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ โดยความมุ่งหมายของพิธีแรกนาขวัญ เปรียบประดุจน้ำพระทัยเมตตาที่ทรงเป็นแบบอย่างให้แก่ราษฎรเพื่อสร้างขวัญและกำลังใจให้มีความมั่นใจในการทำเกษตรกรรมและการทำนาปลูกข้าว ที่ยังคงเป็นปัจจัยสำคัญต่อชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คนและเศรษฐกิจของประเทศไทยตลอดมาทุกยุคสมัย
ขอบคุณข้อมูล
https://www.moac.go.th/royal_ploughing-history
https://breeding.dld.go.th/…/1265-2024-05-03-06-32-18
ขอขอบคุณ #เล่าเรื่องร่วมสมัย โดย สำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย
#Rcac #วันสำคัญ
ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม
0 2224 8030 ต่อ 202
facebook: rcac84 หอศิลป์ร่วมสมัยราชดำเนิน
#rcacbkk#rcac8#84rcac#RatchadamnoencontemporaryArtCenter
หอศิลป์ร่วมสมัยราชดำเนิน
เปิดให้บริการ อังคาร – อาทิตย์ เวลา 10.00 – 19.00 น.
(ปิดทำการทุกวันจันทร์และวันหยุดนักขัตฤกษ์)
ติดต่อ – สอบถาม
โทรศัพท์ 0 2224 8030 ต่อ 202, 302, 315
โทรสาร 0 2224 8031
E-mail : [email protected]
ติดตาม Rcac หอศิลป์ร่วมศิลป์ร่วมสมัยราชดำเนิน
ในช่องทางอื่นๆ ได้ที่ :
Website : www.rcac84.com
Facebook : https://www.facebook.com/rcac84
Instagram : https://www.instagram.com/84rcac
Youtube : https://www.youtube.com/channel/UCc7ys6t5dGn6pA2bdx2JK8w
.
Ratchadamnoen Contemporary Art Center (RCAC) Open for service as usual
Our Gallery strictly follows the standards of measurement to prevent the spread of COVID-19. Please wear a mask, wash your hands often, and always keep social distancing during your visits. RCAC asks for cooperation for all visitors to follow the new normal (New normal) every time they visit.
Ratchadamnoen Contemporary Art Center
Open Tuesday – Sunday 10.00 a.m. – 7.00 p.m.
(Closed on Mondays and public holidays)
Contact and Social media
E-mail : [email protected]
Website : www.rcac84.com
Facebook : https://www.facebook.com/rcac84
Instagram : https://www.instagram.com/84rcac
Youtube : https://www.youtube.com/channel/UCc7ys6t5dGn6pA2bdx2JK8w
RCAC Google Map : https://goo.gl/maps/epmyyLvbos3RmwBs7
#Rcacbkk #Rcac #Rcac84 #84Rcac #Ratchadamnoencontemporartartcenter
#หอศิลป์ร่วมสมัยราชดำเนิน
#Rcac #Rcacbkk #Rcac84 #84rcac #Ratchadamnoencontemporaryartcenter #หอศิลป์ร่วมสมัยราชดำเนิน
